تدریس علمی و عملی حجامت 8

در مقاله قبلی، در مورد حجامت مطالبی ارایه شد. در این مقاله ادامه این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

حجامت

قدرت مکش بادکش در طول حجامت باید به تدریج افزایش یابد.

یعنی اگر در مرحله اول، راس گنبد تورم 16 میلی متر است، در مرحله دوم 12 و در مرحله سوم به 14 میلی متر افزایش یابد. اما اگر بعضی پوست ها چنین عکس العملی نداشتند، نباید باعث نگرانی حجام گردد.

نکات مورد توجه هنگام حجامت:

1. در تمام مراحل حجامت از ابتدای بادکش گذاری تا انتهای پانسمان، حجام نباید فرد حجامت شونده را تنها بگذارد.
2. حجام باید مسلط بر وضعیت جسمی و روانی حجامت شونده باشد.
3. بعد از تیغ زدن و گذاشتن بادکش جهت خون گیری بدون ایجاد حساسیت به فرد حجامت شونده تذکر می دهیم هر زمان علایم ضعف، بی حالی، سرگیجه، سنگینی سر، تهوع و هر حالت غیر مترقبه ای داشت ما را آگاه نماید.
4. با توجه به اینکه این علایم نشان واکنش بدن به عمل حجامت است و می تواند پیش زمینه غشوه باشد، حجام باید ضمن برداشت لیوان حجامت تدابیر لازم را در این زمینه به عمل آورند.
5. حجامت شونده باید در حین حجامت از موارد زیر پرهیز نماید: الف) سخن گفتن زیاد حتی با موبایل ب) استعمال مواد دخانی ج) هرگونه تحریک اعصاب

مهم ترین نکات بعد از حجامت تا تقریبا دوازده ساعت بعد که باید رعایت شود عبارتند از:

• نخوردن لبنیات
• عدم مقاربت در همان روز و شب
• عدم فعالیت شدید جسمی و روانی و هیجانات اضطرابی و استعمال دخانیات
• نخوردن تندی و شوری
• خوردن انار رسیده شیرین و برحسب تمایل مکیدن آب آن، شربت عسل، شربت کاسنی، سکنجبین، خوردن ماهی، در مزاج های دموی و صفراوی یا ترشی های بی نمک.
• در صورت ضعف بیشتر می توان از کباب بدون نان (گوسفند بره)، آبگوشت و مصرف مایعات زیاد به خصوص آب میوه استفاده کرد.
• حمام بهتر است در همان روز حجامت به واسطه رسیدن بدن به تعادل مناسب انجام نپذیرد.
• حجامت مانع نماز نمی باشد.
• در صورت افزایش زیاد و غیر عادی خون از موضع حجامت فضای خارج محل خراش را می توان با آب سرد شستشو داد. بهتر است تا 1 الی 2 ساعت بعد از حجامت از خوردن غذا اجتناب کرد و به جای آن مایعات و آب میوه های طبیعی مصرف کرد.

غشوه در حالت حجامت

یکی از واکنش هایی که در حال حجامت برای بعضی از افراد بروز می کند، ایجاد حالت غشوه یا شوک است که به صورت ناگهانی اتفاق می افتد.

توجه: غشوه را با حملات صرعی اشتباه نکنید که درمان متفاوتی دارد.

یک عامل فراگیر برای بروز غشوه، ترس است.

بعضی از افراد از ترس ایجاد خراش، در ذهن زمینه ای می سازند که به محض برخورد با حجامت، دچار شوک می گردند. رویت رنگ خون و تماشای فضای درمانی برای اینگونه افراد شوک آور است. مراقبت جدی این افراد و برخورد شایسته و مناسب با روحیه این افراد باعث کنترل آنان می شود.

برای پیشگیری از حالت غشوه باید شرایط اتاق حجامت، به ترتیب زیر سامان یابد:

1. افراد به هیچ وجه در حال حجامت دیگران، وارد اتاق نشوند. تا زمانی که کار حجامت قبل کاملا تمام نشده است فرد بعدی وارد اتاق نشود.
2. تمامی ابزار مورد استفاده در حجامت قبل، جمع آوری گردیده و آثاری از آن روی تخت باقی نماند و برای آرایش اتاق از رنگ های روشن استفاده شود. روکش تخت حجامت در هر مرحله به طور کامل تعویض گردد.
3. افرادی که از حجامت می ترسند، این نگرانی در چهره و رفتار آنان مشهود است. این افراد باید اولین کسانی باشند که کار حجامت آنان شروع می شود و نباید شاهد خراش دیگران باشند.
4. تکرار بعضی کلمات مثل تیغ، خون و کلمات مشابه برای این گونه افراد شوک آفرین است. بهتر است برای این گونه ابزار کلمات ویژه ای جایگزین گردد تا احتمال ترس افراد و یا ایجاد شوک، کم شود.
5. باید ارتباط با بیمار برقرار باشد و هر چند لحظه با تماس دست روی شانه بیمار، میزان حرارت بدن وی را کنترل کرد و تغییر در رنگ لب ها و چشم ها را باید مد نظر داشت و تمامی افرادی که جهت انجام حجامت در جایگاه مخصوص قرار می گیرند بدون عینک باشند.

عوامل جسمانی ایجاد کننده غشوه

غلظت خون

در این افراد گاهی بادکش اولیه باعث ایجاد شوک می شود. به نظر می رسد قطع ارتباط لحظه ای خون به مغز بر اثر کشش عضلانی به منظور انبساط و یا کشش شدید خون باعث بروز این حالت می شود.

در این گونه موارد واکنش، آنی و شدید است و فقط تماس مداوم و توجه به بیمار می تواند حجام را جهت برخورد مناسب برای کنترل بیمار یاری نماید.

نکته

باید دقت کرد ابزار پیشگیری و کنترل شوک در اتاق حجامت همیشه وجود داشته باشد. لازم است افراد بدون کفش روی تخت حجامت قرار گیرند تا در صورت بروز شوک، فوراً پای آنان جمع شده و در موقعیت کنترل شوک قرار گیرند.

گرسنگی و تشنگی

باید تذکر داده شود که افراد گرسنه یک نوشیدنی قوت بخش قبل از حجامت بنوشند. این نوشیدنی باید دارای مواد قندی باشد و بهترین آن شربت عسل طبیعی است.

خستگی و عصبانیت

نگرانی شدید، خستگی مفرط و عصبانیت زمینه مناسبی برای ایجاد غشوه است. نوشیدن آب سرد، خوابیدن، وضو با آب سرد و شستشوی پاها با آب سرد رفتارهای مناسبی برای عادی سازی حالات این گونه افراد است.

معاشرت و قاعدگی

12 ساعت قبل و بعد از حجامت، نزدیکی ممنوع است و علت آن ایجاد ضعف در بدن است.

طب سنتی دو تخلیه اساسی همزمان از بدن را مناسب نمی داند.

حجامت در ایام قاعدگی نیز ممنوع است. تا پایان قاعدگی لازم است که از انجام حجامت خودداری شود. چنان چه شوکی نیز ایجاد نشود، نتیجه مطلوبی از حجامت به دست نمی آید.

ضعف عمومی بدن

اگر افرادی دچار ضعف عمومی هستند، باید نوشیدنی تقویتی قبل از حجامت به آن ها داده شود.

وجود نوشیدنی دارای مواد قندی در تمامی مطب های محل حجامت، ضروری است. اگر این نوشیدنی شربتی از عسل باشد، بهتر است. در غیر این صورت باید یک قاشق مرباخوری عسل را آرام آرام بلیسد تا جذب بدن شود و قوت مناسب را پیدا کند.

نشستن نامناسب

بهترین حالت بدن برای انجام حجامت، نشسته به صورت چهارزانو است. نشستن پشت میز تحریر با پای آویزان زمینه را برای بروز شوک مساعد می سازد.

فشار خون پایین

بعضی از افراد که دارای فشارخون پایین هستند، در حال حجامت دچار شوک می شوند. بهتر است ابتدای حجامت این افراد شناسایی شوند و فشار آن ها کنترل شود.

در مقاله بعدی، ادامه این مطالب را بررسی خواهیم کرد.