انواع روش های درمان 2

در مقاله قبلی، در مورد روش های درمانی حقنه و مسهلات، نکاتی را ارایه کردیم. در این مقاله ادامه روش های درمان را بررسی خواهیم کرد.

تدبیر استفراغ به شیاف

• ببايد دانست که فعل شياف اندر استفراغ ضعيف است و جز ماده که بدو نزديک بود نشايد آورد، اگر چه ترکيب از داروها قوی باشد.

منافع شیاف :

• منفعت آن درد پشت
• کمرگاه
• سرين و حوالی آن باشد

چند نکته:

• از بهر هر شخص، خردی و بزرگی شياف اندر خور او بايد.
• و از بهر آنکه هر مقصودی از وی ببايد شناخت که به مقصود لايق باشد.
• مثلا از بهر کسی که تب دارد و محرورست از بنفشه و شکر و سقمونيا بايد ساخت.

فرق شياف با حقنه:

•  حقنه در اثر، قوی تر از شياف است.
• مواد حقنه مايع و تزريقی است اما شياف مايع و تزريقی نمی باشد و به صورت حب يا قرص حالت غير مايع است.
• محدوده اثر حقنه قوی تر از شياف است و حتی مواد را از مغز نيز می کشد.

سعوط (انفیه کشیدن)

تعريف:

سعوط يا انفيه آن است که شخص به پشت بخوابد و بين دو کتف خود چيزی قرار دهد که آن ها را بالا بياورد به طوری که سرش سرازير شود و آن گاه در بينی خود آب يا روغنی بريزد که شامل يک يا چند داروی ترکيبی است؛ و بدين وسيله دارو را به دماغ برساند و بيماری را به وسيله ی عطسه کردن از خود دور کند.

• شايد بتوان روش استنشاق را که يکی از مستحبات موکد در دين اسلام است با اين روش مقايسه کرده و بگویيم، استنشاق يک روش پيشگيرانه است که از نظر سادگی و سهل الوصول بودن بهتر از انفيه است
• و اگر چه خواص درمانی آن به درجه ی سعوط و استعمال انفيه نمی رسد ولی اثرات خاص خود را دارد و بنابر قول بقراط به اندازه ای مهم است که می توان بيماري های سر را با آن درمان کرد.

حضرت امام محمد باقر عليه السلام:
دوا در بينی چکاندن را يکی از بهترين دواها می شمارند.

• بوعلی سينا در کتاب قانون می گويد: بايد دارو را و هر چه که در حکم انفيه است در لوله ای کرده و در بينی پُف کنند.
• و يا می گويد: وقتی می خواهی داروی عطسه آور به بينی بيمار بريزی، بيمار را وادار کن که دهان را پر از آب کند و بر پشت دراز بکشد و سر را به سوی عقب خم کند، آن گاه قطره ی عطسه آور را در بينی اش بچکان و حتماً بايد هر چه به بينی داخل می شود، آن را هر چه شديدتر برکشد تا به بالایی ها برسد و دارو تأثير لازم را بگذارد.

تدبير قبل و بعد از سعوط يا انفيه:

• و نيز معتقد است که بهتر است بيمار قبل از به بينی کشيدن داروی تند و تيز، پارچه ی خيس شده در آب گرم را بر سرش بگذارد و هر گاه داروی عطسه آور کار خود را کرد، قطره هايی از شير را بايد در بينی بيمار چکاند و اگر به همراه شير روغن های سرد هم باشد بهتر است و به نفع بيمار است .

روايات و احاديث:

1. رسول خدا صلی الله عليه و آله و سلم در روايتی که از ايشان نقل شده است عطسه را برای مريض نشانه ی سلامتی و راحتی بدن می دانند.
2. و در روايتی که از حضرت ابی عبدالله عليه السلام به ما رسيده است پنج بيماری را در آن ذکر کرده اند که زياد عطسه کردن باعث در امان بودن انسان از آن بيماري هاست :

• جذام
• باد زيانباری که در سر و صورت می افتد
•  فرو ريختن آب در چشم
• گرفتگی بينی
• بيرون آمدن مو از چشم

داغ کردن

داغ کردن برای چند نوع بيماری بهره دارد:

1. بازدارنده تباهی است و نمی گذارد فساد انتشار يابد.
2. اندامی را که می خواهد مزاج خود را باز يابد، تقويت می کند.
3. مواد فاسد و تباه را که به اندامی چنگ زده است می گدازد.
4. خونريزی را بند می آورد.

بهترين ماده ای که برای داغ کردن انتخاب شده است، طلا است.

چند نکته:

• معلوم است که محل داغ کردن در سطح بدن است يا اين که در داخل اندامی مانند بينی، دهان يا مقعد پنهان می باشد.
• اگر داغ گذاشتن بر موضع ناپيدا اندام درونی باشد، مهارت و شرایط خاص خود را می طلبد.
• کسی که داغ می گذارد بايد مواظب باشد که نيروی داغ به اعصاب، زردپی ها و وترها اثر نکند.

در مقاله بعدی ادامه این مطالب را بررسی خواهیم کرد.