امور طبیعیه در طب سنتی

تقسیم بندی علم طب:

• نظری

1. امور طبیعیه
2. اسباب و علل
3. دلائل و علایم

• عملی

1. علم حفظ الصحه
2. علم معالجات مثل تدبير با غذا، تدبير با دارو، تدبير با دستكاری جراحی، زالو، حجامت و …

امور طبيعيه

تعریف: اموری هستند كه به وجود آمدن انسان و حفظ و تعادل انسان، به اين امور وابسته است.

شامل 7 جزء است:

1. اركان
2. امزجه
3. اخلاط
4. اعضاء
5. ارواح
6. قوا
7. افعال

اركان

اركان تشكیل دهنده ی هستی 4 جزء هستند كه اركان اربعه يا عناصر چهارگانه گويند.

1. خاک – سردو خشک
2. آب – سرد و تر
3. هوا – گرم و تر
4. آتش – گرم و خشک

اقسام مزاج

• مزاج معتدل

حقيقی

فرضی

1. معتدل نوعی
2. معتدل صنفی
3. معتدل شخصی
4. معتدل عضوی

• مزاج غير معتدل

مفرد

1. گرم
2. سرد
3. خشک
4. تر

مرکب

1. گرم و تر
2. گرم و خشک
3. سرد و تر
4. سرد و خشک

اخلاط

غذايی كه می خوريم در معده به ماده ای شبيه به سوپ جو شده كه به آن كيلوس معدی گويند. سپس اين ماده به كبد رفته و در اثر حرارت كبد به كيموس كبدی تبديل می شود.

كيلوس كبدی شامل 4 خلط است:

1. صفرا
2. دم
3. بلغم
4. سودا

اعضاء

از اولين تركيب و آميزش اخلاط، اعضاء به وجود می آيد. مانند استخوان، پوست، دست، مو، عصب، شريان و …

ارواح

ارواح از بخش لطيف اخلاط و بخار خون به وجود می آيد.

خون در اثر حرارت قلب، بخاری ايجاد می كند كه روح حیوانی گويند.

قوا

قوا جمع قوه است و به وسيله آن افعال انجام می پذيرد.

1. قوه حیوانی كه تاثیر آن در قلب است.
2. قوه نفسانی كه تاثیر آن در مغز است.
3. قوه طبیعی كه تاثیر آن در كبد است.

افعال

هدف از وجود تمامی امور طبيعيه آن است كه يک فعل صورت گيرد. مانند ديدن توسط چشم يا حركت توسط عضلات

سلامتی و تعادل در هر يک از امور طبيعيه باعث سر زدن يک فعل صحيح از شخص می شود.

تقسيم بندی امراض شامل 2 بخش است:

• مرکب

1. تفرق اتصال
2. سوءهيئت تركيب
3. سوءمزاج

• مفرد

سوءمزاج عبارتند از:

• مادی

مفرد

1. گرم
2. سرد
3. تر
4. خشک

مرکب

1. گرم و سرد
2. گرم و خشک
3. سرد و تر
4. سرد و خشک

• ساده

مفرد

1. گرم
2. سرد
3. تر
4. خشک

مرکب

1. گرم و سرد
2. گرم و خشک
3. سرد و تر
4. سرد و خشک

در مقاله بعدی، ادامه این مطالب را بررسی خواهیم کرد.