نگهداری نوزاد5

در مقاله قبلی، نکاتی در مورد مراقبت از نوزاد ارایه شد. در این مقاله ادامه این مطلب را بررسی خواهیم کرد.

شیر دادن کودک

امام على (علیه السلام): هیچ شیرى براى تغذیه کودک، پر برکت تر از شیر مادر نیست.

زمان شیردهى

ترجمه آیه قرآن

و مادران، فرزندان خود را دو سال تمام، شیر دهند. این براى کسى که بخواهد شیردادن را کامل کند. و بر آن کس که فرزند براى او متولد شده (پدر)، لازم است خوراک و پوشاک مادر را بپردازد، حتى اگر طلاق گرفته باشد. هیچ کس جز به اندازه توانش تکلیف نمى شود؛ نه مادر به خاطر اختلاف با پدر حق ضرر زدن به کودک را دارد، و نه پدر. و بر وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد هزینه
مادر را در دوران شیر خوارگى تامین نماید. پس اگر آن دو با رضایت و رایزنى یکدیگر خواستند فرزند را از شیر بگیرند، بر آنان گناهى نیست. و اگر هم خواستید براى فرزندانتان دایه بگیرید، گناهى بر شما نیست، به شرط این که حق گذشته مادر را به طور شایسته بپردازید. از خداوند، پروا کنید و بدانید که خداوند، به آنچه مى کنید، بیناست.

امام صادق (علیه السلام): حداقل شیردهى، 21 ماه است و آنچه از آن کاسته شود، ستمى است بر نوزاد.

از امام رضا (علیه السلام) پرسیدند: که آیا کودک، بیش از دو سال هم شیر داده مى شود؟ فرمود: (نه دو سال.)

گفتند: اگر از دو سال افزون شود، آیا بدان سبب، بر پدر و مادر او گناهى است؟ فرمود: نه.

شیر مادر برای نوزاد از هر شیر دیگری بهتر است، زیرا بیشتر از هر غذای دیگر، به گوهر غذایی شیرخوار، که در زندگی جنینی به او می رسد شباهت دارد. منظورم خون حیض مادر است که بعداً به صورت شیر مادر در آمده است و نوزاد با آن بیشتر مانوس است و آن را با اشتهای بیشتری می خورد. حتی به تجربه ثابت شده است که در دهان گرفتن نوک پستان در دفع آزار شیرخوار بسیار سودمند است.

باید روزی دو یا سه بار به نوزاد شیر داد و نباید از اول شیر زیاد به وی بدهند، بهتر آن است که در نخستین مرحله و تا موقعی که مادر اعتدال مزاج خود را بازیابد، شیر یک زن دیگر به جز مادر نوزاد به او برسد.

بسیار به جا است که قبل از شیر دادن به بچه، دهان او را با عسل اندود و بعداً به او شیر داد. اگر بخواهند در آغاز روز به بچه شیر دهند، باید پستان را قبلاً دو  یا سه بار بدوشند و آنگاه در دهان نوزاد بگذارند، به خصوص موقعی که نقصی در شیر باشد. اگر شیر زن شیرده بد و تند مزه باشد، نباید تا خود غذایی نخورده است به بچه شیر بدهد.

فواید جنبش و لالایی

جهت اعتدال مزاج و پرورش صحیح و سالم نوزاد، علاوه بر شیر که قبلاً درباره آن بحث شد مراعات دو نکته بسیار مهم دیگر نیز ضروری است:

1.  جنبانیدن نوزاد به آهستگی و ملایمت
2.  با گوش دادن به موسیقی صدا و لالایی مادر باعث می شود آمادگی بیشتری پیدا کند، تن و روانش برای ورزش های بدنی و روانی آمادگی بیشتری می یابد.

بهداشت مادر و کودک (از دیدگاه ابن سینا)

جایگزین شیر مادر

در مواقعی که شیر مادر ناتوان و یا تباه می شود و یا در مواردی که نوزاد بر اثر خوردن شیر مادر، لاغرتر می گردد، چه کسی باید به نوزاد شیر دهد؟ برای این کار باید زن شیردهی را برای شیرخوار برگزید که از حیث سن، هیات و شکل، اخلاق، ریخت و هیات پستان، کیفیت شیر، مدت زمانی که این شیردهنده زاییده است و جنس نوزاد وی شرایطی داشته باشد که به آن ها اشاره می کنیم.

سن زن شیرده

اگر سن زن شیرده بین بیست و پنج تا سی و پنج سال باشد، بسیار مناسب است، زیرا این مرحله عمر، دوره جوانی و تندرستی و به کمال رسیدن است.

هیئت و شکل زن شیرده

زن شیرده باید دارای رنگ زیبا، گردن ستبر، سینه پهن و عضله ای، گوشت سفت باشد و از حیث فربهی و لاغری دارای تناسب اندام و گوشتالو نه پیه آلود باشد.

امام باقر(علیه السلام): براى فرزند خود، از زنان زیبا، شیردهى بخواه و از زشتان بپرهیز؛ چرا که شیر، گاه سرایت مى کند. بر شما باد دایه هاى زیبا و پاکیزه ؛ چرا که شیر، سرایت مى کند.

در مقاله بعدی، ادامه این مطالب را می خوانیم.