Ricinus communis (علمی)
蓖麻 (چینی)
ヒマ (ژاپنی)
रिसिनस कम्युनिस (هندی)
اسامی: کرچک، خروع، کنتو، ارند، بز انجیر
مشخصات گیاه
بید انجیر گیاهی دارویی است که از این گیاه روغن کرچک بهدست میآید. بید انجیر دو نوع است: سفید و سرخ مایل به کبودی (بنفش) که سرخ آن قوی تر از سفید است.
کرچکها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گلها، یک پایه قرمز بدون گلبرگ وجود دارد. گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامهای و روغن دار برجسته در خوشهای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر است. گلهای ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفتهاند. میوه کرچک به صورت کپسول خاردار کروی شکل و متمایل به سبز (یا قرمز ارغوانی) است که در هنگام رسیدن، سخت و شکننده هستند و دانهها به شکل بیضوی پهن و شبیه دانههای لوبیا و دارای پوستهی براق هستند که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد و عموما 3 عدد هستند. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوهای و تا حد زیادی سمی است، که در دانههای کرچک پروتئین بسیار سمی ریسین وجود دارد. پوست این دانهها حاوی این سم است که یکی از کشندهترین سموم طبیعی دنیا است. دانههای کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانههای Caruncle توسط مورچهها صورت میپذیرد.
برگ های گیاه دندانه دار، بیضی و نوکتیز است. برگ های قسمت پایین ساقه کمی گرد و قلبی شکل است. گل های آن کوچک، معطر و به شکل خوشه ای است. دو نوع نر و ماده گل های بید انجیر به صورت معمول بر یک پایه قرار دارند.
طبع این گیاه گرم و خشک است. روغن آن بسیار گرم تر و لطیف تر از تخم آن است.
- مصلح بیدانجیر، کتیرا یا صمغ و شربت آن است.
- مصلح مغز تخم آن، کتیرا مصطکی و نعنا است و باید حتما پوست آن گرفته شود.
خواص بید انجیر:
- ملین عصب و مسهل قوی خلط سرد
- پاککننده عروق
- تقویت اعضای بدن
- رفع ریزش مو و کبودی
- رفع یبوست و ملین
- رفع نقرس و درد مفاصل
- مفید برای استسقا(بیماریای که معمولا از خرابی و ناتوانی کبد ناشی می شود) و یرقان
- مفید برای بیماری بادسرخ که ورم گرم صفراوی است
- رفع ورم پستان همراه با سرکه
- رفع امراض سرد و تنگی نفس و سرفه بارِد
- رفع فلجی و رعشه
- بهبود درد کمر و مثانه
خواص روغن کرچک
- بهبود تب، سرفه، سرماخوردگی، یبوست، سوء هاضمه، خوردن هر گونه مواد سمی، بیماریهای پوستی
- ماده اصلی در صنعت عطرسازی
- بهبود اختلالات قاعدگی
- درمان یبوست و بواسیر
- بهبود التهابات پوستی
- مفید برای رشد مو و جوانسازی پوست
- کاهش ایجاد جوش های پوستی و مرطوب کننده پوست
- درمان عفونت های پوست سر
- جلوگیری از سفید شدن زودرس مو
- درمان پف و سیاهی زیر چشم
- رشد سریع ابرو
- پاکسازی معده
- به عنوان طعم دهنده
عوارض این گیاه
- مسمومیت زمانی رخ میدهد که دانههای کرچک توسط حیوانات یا حتی انسانها شکسته و جویده شوند، بهطوری که دانههای سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی، عبور و دفع میشوند.
- مالیدن آن روی پوست، پوست را قرمز می کند.
- در دوران بارداری و شیردهی استفاده نشود.