Mandragora Officinarum (نام علمی)
Solanaceae (خانواده)
Mandragora (انگليسی)
マンドラゴラ・オフィシナラム(ژاپنی)
اسامی: لفاح، بیخ لفاح، بیخ لقاح، مهرگياه، مردم گياه، سگ کش، شابيزک، شاهبزج، مغد، سگشکن، استرنگ، سترنگ، لعبت مطلقه، لعبت معلقه، مندعوره، تفاح الجن، سابیزج، شجرهٔ سلیمان، شجرهالصنم، یبروح، نزههالقلوب
مشخصات گیاه
مهرگِیاه گیاهی است که دارای ریشه گوشتی و ضخیم و دو شاخه است که شکل ظاهری ریشه شبیه به انسان است (تنه و دوپا)؛ شبیه به مرد و زن به هم پیوسته که دستها بر یکدیگر حمایل کرده و پاها را در هم محکم ساخته و به همین خاطر افسانههای زیادی دربارهی آن ساخته شده است. این گیاه بیشتر در مناطق مدیترانهای، ییلاقی و باتلاقی خصوصا در جزیره سیسیل ایتالیا و کالابر به فراوانی رشد میکند.
این گیاه بدون ساقه و علفی است که کلیه قسمتهای آن سمی است، دارای برگهای بزرگ و پهن با بو و طعم نامطبوعی است، ریشه آن ضخیم گوشتی که معمولا دو شاخه دارد. گلهای بزرگ متعددی به رنگهای آبی، بنفش، سرخ، سفید دارد که معمولا در وسط برگ ها ظاهر میشود و در شبها میدرخشد. میوه متورم و گوشتی آن از نظر ظاهر شبیه بادمجان، مدور و زردرنگ است. تخم آن شبیه تخم سیب است.
این گیاه دارای طبع سرد و خشک است.
خواص ریشه این گیاه:
- گرد ریشه آن برای از بین بردن حشراتی نظیر کنه
- خواب آور
- آرام بخش
- بی حس کننده
- باز کننده مردمک چشم
- در بعضی مناطق به عنوان ماده مخدر
- به مقدار کم برای تسکین آنژین و سرفه و رفع انواع کولیک
خواص برگ این گیاه:
- مضمضه دم کرده گیاه برای تسکین درد دندان
- ضماد آن برای کاهش ورمهای پوستی و رفع قرمزی صورت بعد از حمام
عوارض این گیاه:
- این گیاه به شدت سمی است و باعث مسمومیت و حتی مرگ میشود. حتما برای استفاده باید زیر نظر پزشک انجام شود.
- مقدار خوراک از گرد ریشه آن هر بار نباید از 0.9 الی 0.5 گرم تجاوز کند و خوردن حدود 7 گرم از آن باعث ایجاد اختلال مشاعر و استفراغ و چرت و در نهایت باعث هلاکت می شود. به دلایل فوق مصرف این دارو باید با تجویز و نظارت پزشک باشد و اگر اتفاقا مسمومیتی از خوردن این دارو حاصل شده باشد باید فورا به پزشک اطلاع داد و تا رسیدن پزشک فورا از محلول روغن و عسل و سداب و انیسون و خردل که محلول قی آور شدیدی است استفاده شود یا حداقل مقداری آب خورده شود تا اثر آن را کندتر کند.
- زیاد بوییدن این گیاه خصوصا بوییدن گونه ای از گیاه که دارای برگهای روشن مایل به سفید است باعث ایجاد سکته می شود. در قدیم از ریشه گیاه برای بی هوش کردن بیماران استفاده میکردند که فعلا متروک شده است.