Carum carvi (نام علمي)
カルム・カルヴィ(ژاپنی)
香芹籽(چینی)
कैरम कार्वी(هندی)
اسامی: زيره سياه، شاه زیره، زیره کوهی، زیره کرمانی
زیره سیاه (Caraway) یا همان زیره، میوهی خشک گیاه دوسالهی زیره سیاه (Carum carvi ) از خانواده جعفریان است.
بوته این گیاه شبیه بوتهٔ هویج است که دارای برگهای ریز بریده شده ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری و با ارتفاع حدود ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. چتریهایی حاوی گلهای سفید کوچک دارد، میوه هلالی شکل آن ( به اشتباه دانه یا بذر گفته میشود) به رنگ قهوهای روشن تا تیره بهطول حدود دو الی 5 میلیمتر و با ۵ برجستگی طولی در پشت آن و کمرنگ است.
از این میوه معطر به صورت دمنوش یا استفاده مستقیم در غذاها و یا به صورت پودر به عنوان ادویه در آشپزی و طب سنتی داروهای گیاهی استفاده میشود.
این گیاه بومی مناطق غرب آسیا، اروپا و شمال آفریقا است. در مکانهای گرم و آفتابی و خاک با زهکشی خوب و غنی از مواد آلی رشد می کند.
در طب سنتی دارای طبع گرم و خشک است. طعم و مزه زیره سیاه شبیه به شیرین بیان و گشنیز و از نظر ظاهر بیشتر با رازیانه و انیسون مقایسه می شود. زیره سیاه میوه های کوچک هلالی شکل و چند وجهی دارد، باریکتر و دارای عطر و بوی بیشتری نسبت به زیره سبز است. به همین دلیل بیشتر برای آشپزی و تهیه غذاهای آلمانی، نان تست فرانسوی، نان چاودار، سوسیس خانگی و کیک و کلوچه استفاده می شوند.
خواص زیره سیاه عبارتند از:
رفع سو هاضمه و مشکلات گوارشی
زیره باعث افزایش فعالیت آنزیمهای گوارشی شده، کرم های انگلی معده، نفخ، سوزش معده، گاز معده، مشکلات هضم غذا، از دست دادن اشتها، اسهال، تحریک بافت گوارشی و اسپاسم خفیف معده و روده را از بین می برد، باعث بهبود سندرم روده تحریکپذیر می شود.
مفید برای بانوان
این گیاه نفخ و دردهای قاعدگی را تسکین می دهد. استفاده از روغن زیره سیاه باعث افزایش شیر مادران می شود.
کاهش وزن و لاغری
زیره مانع جذب چربی در بدن می شود که باعث لاغری و داشتن شکمی تخت می شود.
دیگر فواید زیره:
بهبود سرفه و تسکین سرفه های خشک، بلغم، کنترل ادرار، از بین بردن باکتریهای بدن، رفع یبوست، تقویت سیستم ایمنی بدن
عوارض استفاده زیره سیاه
در زنان باردار و شیرده حتما با مشورت پزشک استفاده شود.
زیره سیاه مانع تخلیه کیسه صفرا میشود بنابراین کسانی که اختلال عملکرد کبد یا کیسه صفرا دارند، نباید از آن استفاده کنند.
به علت طبع گرم زیادی که دارد باعث ایجاد کهیر، جوشهای پوستی و خارش می شود.
زیره سیاه باعث کاهش قندخون می شود. بنابراین همواره با مصرف آن قند خون خود را بررسی نمایید. حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی خود، استفاده از زیره را متوقف کنید.