Myristica جوزهندی

Myristica (نام علمی)

Myristica fragrans (نام علمی)

Nutmeg

肉豆蔻印地语 (چینی)

जायफल हिंदी (هندی)

ナツメグ ヒンディー語 (ژاپنی)

اسامی: بسباسه، گل جوزهندی، بسپاسه، چارگون، پوست جوزبوا، پوست جوزهندی، پوست جوزیا، پوست حسنف، پوست موسکا، پوست بزبار، جوزبویا

مشخصات گیاه:

جوزهندی درختی همیشه‌سبز، وحشی و دوپایه است. این گیاه بومی جزیره‌های اندونزی بوده؛ اما امروزه در مناطق گرم و مرطوب جهان مانند هندوستان، برزیل، سِریلانکا و جزایر آنتیل نیز کاشته می شود. ارتفاع درخت بین ۵ تا ۱۵ متر است؛ البته گاهی بلندی آن به بیست متر هم می‌رسد. دارای برگ‌های براق، بیضی‌شکل و نوک تیز بدون گوشوارک است. طول برگ‌ها حدودآ ده سانتی‌متر و رنگ روی آن‌ها سبز تیره و پشت برگ، سبز کم‌رنگ است.

گل‌های نر و  ماده آن هر کدام روی یک پایه درخت می‌رویند. گل‌های نر زردرنگ و به صورت مجتمع در گروه‌های دو تا سه تایی است که به شکل خوشه‌ای می شکفند. گل‌های ماده نیز مجتمع و زردرنگ هستند و یک مادگی یک بَرچه‌ای دارند. برچه قسمتی از مادگی است که درون آن تخمک قرار دارد.

میوه این درخت، حدودا قطری ۵ سانتی‌متری و شبیه زردآلو و کمی باریک تر از میوه گردو دارد که رنگ آن لیمویی تا قهوه‌ای روشن است. مانند گردو دارای سه پوست است. میوه پس از رسیدن ترک می‌خورد و درون آن هسته‌ای با پوسته سخت و زبر به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز و زرد دیده می‌شود. پوسته هسته (لایه خاص و زیبا مابین میوه جوز هندی و پوشش بیرونی یا گزال آن) که بسباسه یا ماسی نامیده می شود، توری شکل است و شیارهایی نسبتاً عمیق دارد. مغز هسته جوزهندی تخم‌مرغی شکل است و سطحی چین خورده دارد و معطر و شکننده است.

مزاج آن معتدل است و در درجه دوم، گرم و خشک است.

از بسباسه (میوه جوزهندی که جدا شده و سپس خشک شده و به رنگ نارنجی روشن است) به‌عنوان ادویه و طعم‌دهنده غذا استفاده می‌شود. طعم آن شبیه جوز هندی اما لطیف‌تر است.

در فرآوری گرز، اریل زرشکی رنگ را از دانه جوز هندی که در آن پوشانده است جدا می کنند و صاف می کنند. و به مدت 10 تا 14 روز خشک می کنند. رنگ آن به زرد کم رنگ، نارنجی یا خرمایی تغییر می‌کند.

گرز خشک کامل از قطعات مسطح، صاف، شاخ مانند و شکننده  به طول حدود 40 میلی متر تشکیل شده است.

جوز هندی و بسباسه دارای ویژگی های حسی مشابه هستند، جوز هندی کمی شیرین‌تر و بسباسه طعم لطیف‌تری دارد.

جوز هندی کامل را می توان با استفاده از رنده مخصوص جوز هندی یا ابزار رنده چند منظوره در خانه آسیاب کرد.

خواص بسباسه:

• تقویت نیروی جنسی و افزایش اسپرم
• تقویت عضلات رحم و تنظیم قاعدگی
• داروی کمردرد
• درمان ناباروری
• رفع تکرر ادرار
• ضد اسهال و خونریزی
• خوشبو کننده دهان
• بادشکن
• تقویت کبد و معده
• رفع بوی زیربغل
• دفع کننده سنگ کیسه صفرا
• دفع سنگ کلیه و مثانه و مجاری ادراری

مضرات بسباسه:

• مصرف زیاد بسپاسه شخص را قدری عصبانی و بدخلق می کند.
• مصرف آن برای خانم‌های باردار ممنوع است.