آموزش شناخت مزاج

مزاج شناسی

• هیکل ظاهری
• حرکات، سکنات و فعالیت ها (تند و کند و آرام)
• رنگ پوست
• پوست (از لحاظ خشکی و نمناکی)
• مقدار و نوع رویش مو در بدن

مرحله اول مزاج شناسی: مرحله نگاه اولیه به بیمار

هیکل ظاهری گرم و مرطوب خون (دموی)

• چاقی و لاغری اندام: درشت اندام، تنومند و چاقی
• بلندی و کوتاهی قد: قد بلند

هیکل ظاهری گرم و خشک (صفرا)

• چاقی و لاغری اندام: لاغری و خشكی اندام ها
• بلندی و کوتاهی قد: قد بلند

هیکل ظاهری سرد و خشک (سودا)

• چاقی و لاغری اندام: لاغری و خشكی اندام ها
• بلندی و کوتاهی قد: کوتاه تر از صفراوی

هیکل ظاهری سرد و مرطوب (بلغم)

• چاقی و لاغری اندام: چاقی شحمی اندام
• بلندی و کوتاهی قد: از زمان غلبه بلغم رشد عرضی زیاد می شود.

تندی و کندی حرکت اندام ها

• گرم و مرطوب خون (دموی): معتدل به سمت تند
• گرم و خشک (صفرا): تند و سریع حتی در گویش
• سرد و خشک (سودا): کند
• سرد و مرطوب (بلغم): حرکات آرام و محتاطانه دارند (تکلم کند)

رنگ پوست

• گرم و مرطوب خون (دموی): گرایش گندمگون و گلگون
• گرم و خشک (صفرا): گرایش زرد
• سرد و خشک (سودا): عموماً تیره یا متمایل به تیره
• سرد و مرطوب (بلغم): سفید (رنگ پوست روشن تر از قبل از به وجود آمدن این طبع)

پوست (از لحاظ خشکی و نمناکی)

لطافت پوست:

• گرم و مرطوب خون (دموی): نرم
• گرم و خشک (صفرا): خشک
• سرد و خشک (سودا): خشک
• سرد و مرطوب (بلغم): نرم و مرطوب

رطوبت پوست:

• گرم و مرطوب خون (دموی): مرطوب گرم
• گرم و خشک (صفرا): بدون رطوبت (به خصوص صورت و پیشانی، گونه و دست خشک تر است)
• سرد و خشک (سودا): بدون رطوبت
• سرد و مرطوب (بلغم): مرطوب سرد

فراوانی موی بدن:

گرم و مرطوب خون (دموی): معمولی

• موی بدن بیشتر به خصوص در سینه و شانه موهای ضخیم و درشت و مشكی

گرم و خشک (صفرا): کم مو

• درصفراوی ها مو در سینه و کتف و ساکرال(استخوان انتهای کمر و اندام تحتانی ولی با پراکندگی کمتر) گاهاً فرفری به علت خشكی

سرد و خشک (سودا): با موی کم و گاهاً فرفری به علت خشکی

سرد و مرطوب (بلغم): بدون مو

مرحله دوم مزاج شناسی: مرحله پرسش و پاسخ

گرمی و سردی بدن

• گرم و مرطوب خون (دموی): گرمی سراسر بدن
  
• گرم و خشک (صفرا): گرمی غیر معمول در سراسر بدن خصوصا در بالا تنه
• سرد و خشک (سودا): سردی بدن دارد (تمایل به گرمی دارد)
  
• سرد و مرطوب (بلغم): سردی سراسر بدن (تمایل به گرمی ها دارند)

تعريق بدن

• گرم و مرطوب خون (دموی): فراوان (عرق گرم)
• گرم و خشک (صفرا): کم
• سرد و خشک (سودا): کم
• سرد و مرطوب (بلغم): فروان (عرق سرد)

میل خوردن (اشتها)

• گرم و مرطوب خون (دموی): اشتهای زياد و خوراک خوب
• گرم و خشک (صفرا): اشتهای کم
• سرد و خشک (سودا): اشتهای زياد با خوراک کم
• سرد و مرطوب (بلغم): اشتهای زياد با خوراک زياد

گرایش به شیرینی یا ترشی:

گرایش به شیرینی:

• گرم و مرطوب خون (دموی): کم، دارد
• گرم و خشک (صفرا): ندارد
• سرد و خشک (سودا): دارد
• سرد و مرطوب (بلغم): دارد

گرایش به ترشی:

• گرم و مرطوب خون (دموی): کم، ندارد
• گرم و خشک (صفرا): ندارد
• سرد و خشک (سودا): دارد
• سرد و مرطوب (بلغم): دارد

نبض

• گرم و مرطوب خون (دموی): نبض پر
• گرم و خشک (صفرا): متغیر در ضعف و استواری
• سرد و خشک (سودا): ضعیف و کوتاه
• سرد و مرطوب (بلغم): ضعیف و طویل

میل جنسی (تمايل به مقاربت)

• گرم و مرطوب خون (دموی): میل جنسی بالا
• گرم و خشک (صفرا): میل جنسی بالا و تیز
• سرد و خشک (سودا): میل جنسی ضعیف
• سرد و مرطوب (بلغم): میل جنسی ضعیف

در مقاله بعدی ادامه این موضوع را می خوانیم.