انواع روش های درمان 1

انواع روش های درمانی عبارتند از:

1. اسهال
2. حقنه
3. شياف
4. سعوط (انفيه کشيدن)
5. داغ کردن

در تدبير استفراغ به داروی مسهل

مسهل:

• دارویی است که به قوه طبيعيه خود با همکاری قوه مدبره بدن خروج اخلاط مورد نظر (صفرا، سودا، بلغم) را از تمام نقاط بدن تسهيل می بخشد.

اين چندين گروه داروی مسهل نباید مصرف کنند:

1. کودکان، افراد پير و مردم لاغر و خشک اندام
2. کسی که گوشت عضله های شکم او کم باشد.
3. کسی که قوت ضعيف باشد.
4. کسی که معده يا دل او ضعيف باشد.
5. کسی که عضله های زبان ضعيفی دارد، و اين شخص کسی است که در سخن به جای حرف “سين”، “ثا” می گويد.
6. کسی که خون در تن او بیشتر از ديگر خلط ها باشد.
7. کسانی که مبتلا به بواسیر باشند.
8. کسانی که دارای انسداد روده ها هستند.
9. افرادی که یبوست مزمن دارند.
10. کسانی که مشکلات و خونریزی داخلی دارند.
11.  کسی که شادی بزرگ يا غمی بزرگ يا مهم و انديشه ای بزرگ دارد.

عوارض مصرف زياد مسهلات:

• تحليل بدن
• تنبلی روده ها (يبوست)
• زخم داخلی
• گشادی و شلی روده ها
• کسی که در دارو خوردن آزموده نباشد، طبيب نشايد که او را داروی مسهل دهد.
• و صواب آن باشد که به غذای اندک و لطيف تدبير او کند، و اگر چاره نبود، داروی لطيف دهد.
• و مردم خشک مزاج را دارويی نرم و لغزان بيشتر از آن اسهال کند که داروی تيز

مقدمات مصرف مسهلات:

• و داروخوار (آنکه دارو خورد) بايد که نخست تن را مستعد دارو خوردن کند، تا مقصود حاصل شود، بی مضرت
• و اين، چنان باشد که چند روز چيزی که احشاء را ضعيف کند، بخورد (و معده را مراعات کند و گذرهای دارو گشاده و طبع) را نرم کند و خلط را پزاند.

رعايت نکات:

• پس از مسهل خوردن و آن ساعت که مسهل خورد بايد که طعام هضم شده باشد و هنوز شهوت طعام پديد نيامده باشد، و دارو سخت شيرين نبايد، تا معده آن را به عوض غذا قبول نکند، و به هضم آن مشغول نشود
• و نشود خفتن پس از آنکه دارو خورده باشد
• اگر دارو قوی باشد پيش از آنکه در کار آيد (دارو عمل کند) بخسبد، دارو کار بهتر کند.
• و دارو چون در کار آيد اگر بخسبد، باقی فعل دارو باطل گردد (دارو بی اثر شود) و اگر دارو نرم و لطيف باشد و بيش از آنکه در کار آيد بخسبد، دارو کار نکند يا کمتر کند.
• و آب گرم خوردن پس از داروی مطبوخ قوت دارو را ضعيف کند، و تا دارو کار تمام نکند طعام و شراب نبايد خوردن

ملينات:

• خاکشير، انجير، ترنجبين و …

مسهلات:

• سنا، روغن کرچک

مقدار مصرف ملينات ومسهلات:

• ملينات را می توان در مدت طولانی تر تجويز نمود.
• اما مسهلات را به علت عوارض جانبی مانند تنبلی روده ها و تحليل قوای بدن و… نبايد بيش از حد مصرف کرد و فرموده اند مقدار تجويز آن 1 – 2 بار در روز و در صورت نياز 2 – 3 روز بعد تکرار شود.

حقنه

تعريف حقنه:

• تزريق مواد و دارو از طريق مقعد

تفاوت حقنه و شياف:

• فعل حقنه قوی تر از فعل شياف است از بهر آنکه به مقدار بيشتر باشد و رونده تر و گرم باشد.

موارد کاربرد حقنه:

• کسی را که مانعی باشد که او را بدان سبب داروی مسهل نتوان داد، چون ضعيفی معده و تولد غثيان سبب دارو خوردن خاصه اگر امعای ثقل را دفع نکنند چنانکه باید و مقصود وی از داروی مسهل تمام حاصل نشود، چنین اشخاصی را هیچ علاجی چون حقنه نیست.
• کسی را که بر سر زخمی افتاده باشد و يا اندر دماغ آماسی و آفتی باشد، حقنه سخت نافع باشد و ماده از دماغ فرود آورد.

تدابير حقنه:

• اگر شربتی که به معده قوت کند، ببايد داد.
• بيمار خويشتن را نگاه دارد، تا در آن حال ” سعال” (سرفه Coughing, Cough ) و ” عطسه” نکند و”فواقی” نيفتد .
• ببايد دانست که اگر داروی حقنه اندک باشد، به موضع نرسد و اگر بسيار باشد، سستی و نفخ و بی قراری آورد، و بود که “زحير” (اسهال، دل پيچه Tenesm) آورد.
• اگر سخت گرم باشد، غشی آورد و ” اسهال خون“ ( اسهال خونی ذوسنطاريا) آورد.
• اگر سخت سرد باشد، باد گيرد و طبع اجابت نکند.
• اگر سخت غليظ بود، روده را آلوده کند و مثانه را زحمت دهد.
• اگر سخت رقيق باشد، فعل نکند (اجابت نکند).
• پس معتدل بايد، و مقدار معتدل پنجاه مثقال باشد.
• و اندر هيچ حقنه، افيون و آب گشنيز تر نشايد کرد. وصبر در هيچ حقنه و هيچ شياف نشايد.

در مقاله بعدی، ادامه این مطالب را بررسی خواهیم کرد.