اصلاح سبک زندگی از دیدگاه طب سنتی اسلامی 7

در مقاله قبلی، شیرین کننده های غیر طبیعی و عوارض آن را بررسی کردیم. در این مقاله به بررسی خوراکی های ضروری و روزمره مردم می پردازیم.

مصرف گوشت ها:

• مصرف گوشت در زندگی باید عاقلانه و متعادل باشد.

بعضی افراد، مصرف گوشت را کاملاً نهی می کنند و علل مختلفی نیز در مورد آن مطرح می کنند و بعضی نیز مصرف بیش از حد آن را توصیه می کنند.

• یک فرد عاقل می داند افراط و تفریط، در هر امری نادرست است.
• مصرف زیاد گوشت باعث غلظت خون، چربی خون، گرفتگی عروق، فشار به قلب، خستگی و فرسودگی دستگاه گوارش، آسیب های کلیوی، اضافه وزن، سنگدلی و … می شود.
• ترک مصرف گوشت باعث ضعف بدن، کاهش قوا، لاغری و … می شود.

وقتی به روایات و احادیث به صورت صحیح نگاه می کنیم، می بینیم احادیث شامل دو دسته هستند و در یک جمع بندی از این دو دسته، به یک دید متعادل از مصرف گوشت می رسیم و ملاحظه می کنیم معصوم افراط و تفریط در مصرف گوشت را کاملا رد نموده است.

در بعضی روایات وارد شده هر کسی تا چهل روز به طور مداوم گوشت مصرف کند، سنگدل می شود. همچنین عدم مصرف گوشت باعث بداخلاقی می شود و در آن نهی گردیده که به مدت طولانی از مصرف گوشت دوری گزینند.

شاید فردی ادعا کند ما تمام مواد مورد نیاز بدن خود را اعم از مواد معدنی، پروتیین ها و … که در گوشت است را از طریق گیاهان و فراورده های دیگر مانند خرما، عسل، بادام، غلات و … تامین می کنیم و نیازی به گوشت نداریم. اما باید دانست ما از دیدگاه طب ایرانی اسلامی، خوراک و مواد را مانند طب نوین و غربی به صورت جزء نگر و آزمایشگاهی نمی نگریم، بلکه معتقدیم صرف گردآوری اجزای مختلف یک موجود یا خوراک نمی تواند باعث تکمیل تمام اثرات و شخصیت آن موجود باشد.

گوشت هر حیوانی علاوه بر مواد معدنی و پروتیین، منتقل کننده ی اثرات باطنی و غیر ظاهری آن موجود نیز است.

همانطور که قبلا نیز گفته شد«بگو چه می خوری تا بگویم چه یا که هستی»

• اگر اسلام مصرف گوشت درندگان را حرام کرده است، به این علت است که علاوه بر زیان های جسمی، باعث انتقال صفت درنده خویی و جنگ ستیزی به انسان می شود.

همان گونه که حضرت علامه حسن زاده آملی در کتاب الهی نامه خویش می فرماید:

الهی، این آدم نماها که از خوردن گوشت بره ی گوسفند تا بدین اندازه درنده اند، اگر گوشت گرگ و پلنگ را بر آنان حلال می فرمودی چه می شدند؟

• اگر گوشت خوک حرام شد، به علت انتقال صفت بی غیرتی از طریق خوردن آن و کراهات گوشت الاغ به علت سفاهت آن حیوان و انتقال و ظهور صفت آن به مصرف کننده ی خوراک بر حسب اوله آکل و ماکول است.
• همچنین در مورد تاکید بر مصرف بعضی گوشت ها مانند گوشت گوسفند، شتر، کبک، ماهی و … که فواید آن در احادیث وارد شده است.
• ما ترک مصرف گوشت را برای بعضی بیماران خاص که تجمع اخلاط غلیظ در بدن دارند یا در شرایط خاص مانند بعضی ریاضت های شرعی و ترک حیوانی برای مدت خاصی بر حسب نظریه ی طبیب طب ایرانی اسلامی، تاکید می کنیم. مثلا برای مدت یک، دو، سه هفته یا حداکثر چهل روز برای پاکسازی بدن، اما برای افراد سالم، ترک گوشت به صلاح بدن نیست.
• شاید ترک گوشت در کوتاه مدت حس خوب سبکی و سرحالی به فرد دهد، اما حتما در درازمدت باعث ضعف بدنی و تحلیل املاح و قوا خواهد شد. همچنین مصرف مفرط گوشت که باعث کوتاهی عمر، قساوت و ایجاد مشکلات مذکور در بدن خواهد شد.

معرفی و دسته بندی اجمالی گوشت ها:

گوشت ها در یک دید کلی به دو دسته ی گوشت های گرم و سرد تقسیم می شوند:

1. گوشت های گرم مانند: گوشت گوسفند، شتر، شترمرغ، غاز، بوقلمون
2. گوشت های سرد مانند: بیشتر ماهی ها، مرغ، خروس، بز،

خواص بعضی گوشت ها

گوشت گوسفند:

• گوشت آن به علت گرمای مناسب، با بدن انسان سازگار است.
• بهترین گوشت برای خوراک انسان، از لحاظ ظاهری و اثرات باطنی، گوشت بره گوسفند و گوسفند است.
• در روایات وارد شده اگر حیوان و گوشتی بهتر از گوسفند بود، خداوند آن حیوان را برای قربانی نزد حضرت ابراهیم می فرستاد.
• این نوع گوشت، نزدیک ترین و بهترین سنخیت را با انسان دارد. بزرگان فرموده اند: برای تقویت هر یک از اعضا و اندام انسان، همان عضو گوسفند مصرف شود.
• گوشت گوسفند مواد خون صالح است و گرمی و رطوبت آن با بدن انسان، سازگار است. دنبه و چربی آن برای مصرف غذا و پخت و پز، از بهترین روغن ها است.
• قلم آن برای استحکام استخوان
• پوست و پشم آن به صورت فرش در مناطق رطوبتی و سرد، عالی است. شیر گوسفند پرمایه تر و چرب تر از شیر گاو است. از نظر طبع از شیر گاو گرم تر و برای افراد سرمایی، مناسب تر است.
• بهترین گوشت گوسفندی، گوشت بره است.

خصوصیات حیوان ذبح شونده:

• گوشت حیوان پیر خشک تر و پختن آن سخت و دشوارتر و مولد خلط سودا در بدن است. همچنین به علت کهولت سن، قوت ندارد.
• نباید قبل از ذبح، حیوان خیلی ترسیده باشد، یا مثلا آن را دنبال کرد. زیرا به علت فعالیت شدید و استرس و واکنش بدن، موادی در بدن ترشح می شود که مصرف آن گوشت، به صلاح بدن نیست. موادی مانند اسیدلاکتیک و …
• مصرف گوشت حیوانی که در شکم خود بچه دارد و حامله است. اعم از ماهی که تخم دارد یا حیوانات دیگر به صلاح نیست. زیرا طبیعت مدبره بدن، غذای صالح و خوب را به جنین و تخم ها می رساند و بدن ما در جهت تامین آن، مدام در فشار است و قوت غذایی خود را از دست داده است.
• گوشت حیوانی، خوب و مناسب است که حیوان در فضای آزاد، زندگی و گردش کند و خوراک طبیعی و مناسب طبع خود، مصرف کند، نه خوراک کنستانتره و صنعتی. بهترین گوشت، گوشت تازه است و نگهداری آن بیش از چند روز باعث از دست رفتن خواص آن می شود. ماندگاری زیاد آن در فریزر، برای بدن مضر و مولد سودا است و باعث ایجاد ضربه به سیستم دفاعی و طبیعت بدن می شود.
• اصول ذبح اسلامی همان گونه که عرض کردیم باید دقیقا رعایت شود. حیوان رو به قبله باشد تا در هنگام قربانی، وجود او با قوا و انرژی های مثبت هماهنگ شود.
• هنگام سر بریدن، بسم الله گفته شود تا این ذکر مقدس، باعث اثرگذاری مثبت در کالبد و گوشت حیوان شود. زیرا تمام کلمات و حالات و الفاظ، بر روی ما و اطرافیان و پیرامون ما اثرگذاری دارند.
• به حیوان آب دهید.
• هنگام سر بریدن حیوان، دقت شود دو رگ اصلی بریده شود و نخاع حیوان قطع نگردد. زیرا اگر نخاع قطع شود، حیوان بسیار اذیت می شود.
• جالب است بدانید، اگر هنگام ذبح فقط دو رگ اصلی بریده شود و حلقوم قطع نشود، حیوان ذبح شده به علت تخلیه ارواح و قوا و کاهش سطح فشارخون، به حالت خلسه، فرو می رود و بعد از چند ثانیه به حالت خواب و نئشگی فرو می رود و آن دست و پا زدن بعد از چند ثانیه بدن او، واکنش سیستم عصبی خودکار مرکزی او است، اما در صورتی که هنگام سر بریدن، نخاع حیوان نیز قطع شود، نه تنها از نظر شرعی این کار نهی شده است بلکه برعکس تصور، این کار نادرست باعث آشفتگی مغز و سیستم عصبی و واکنش شدید مغز می شود.
• جالب اینکه در این شرایط، مغز به صورت مستقل عمل می کند و تا ثانیه ها، چشم و قوای حیوانی در حال ادراک و فعالیت است و این باعث آزار و ترس حیوان در هنگام قبض روح می شود.
• حیوانات جلوی چشم یکدیگر، ذبح نشوند. زیرا این کار از نظر اخلاقی صحیح نیست بلکه باعث ترس حیوان و ترشح آدرنالین و اسید لاکتیک زیاد در بدن و بی کیفیتی و گاهی مضر شدن گوشت حیوان می شود.
• بهتر است بعد از ذبح، سریع پا و اندام حیوان از بند آزاد شود، تا حیوان در هنگام خروج خون، دست و پا بزند. زیرا فعالیت و دست و پا زدن باعث خروج خون و مواد دیگر می شود و نگهداری و بستن حیوان در این لحظات، باعث حبس خون در اندام و فساد گوشت در دراز مدت و پایین آمدن کیفیت آن می شود.

گوشت شتر

• شتر چون حیوان سخت کوشی است و در شرایط سخت آب و هوایی روزگار می گذراند، ساختار بدنی او با شرایط سخت آب و هوایی، تشنگی و … وفق پیدا کرده به همین جهت مصرف گوشت آن بر حسب رابط آکل(خورنده) و  ماکول(خورده شده) روی انسان، اثر مثبتی می گذارد و مایه ی سخت کوشی و مقاومت جسم و روح انسان می شود.
• گوشت شتر به خصوص برای افراد سردمزاج مناسب است. پیچیدن پوست شتر به دور اندام سرد، گرمابخش اندام است.
• از جمله منافع شتر، ادرار شتر است که برای بیماری آسم و برونشیت، به صورت نوشیدنی مفید است.
• چربی شتر و کوهان آن از بهترین روغن ها و چربی ها برای گرمابخشی اندام و رفع سردی آن است و برطرف کننده ی درد مفاصل است.

در احادیث و روایات مکرر در مورد خواص ادرار شتر تاکید شده تا جایی که امام کاظم(ع) در کتاب وسائل الشیعه جلد 25 می فرمایند: ادرار شتر بهتر از شیر آن است.

همچنین جناب مفضل از امام صادق (ع) برای درمان بیماری تنگی نفس خود از او پرسش می کند و امام می فرمایند: برای این بیماری، ادرار شتر شیرده بخور.

• همچنین ترکیب دو واحد مغز شتر به همراه یک واحد از مغز گوسفند به صورت پخته شده، یک قاشق در روز از داروهای مفید برای درمان کمبود پلاکت خون است.
• مصرف زیاد گوشت شتر برای افراد گرمایی خوب نیست. این افراد بهتر است گوشت شتر را به اندازه و به همراه خوراکی های خنک استفاده کنند.
• دوغ شتر دارای خواص بسیار خوبی است و برای استخوان سازی و دیابت، مناسب است.

گوشت گاو و گوساله

• گوشت گاو بر حسب منابع اصیل طب سنتی، گرم و خشک است.
• مصرف آن به دلیل دیرهضم بودن و تولید اخلاط غلیظ باعث افزایش سودا و بیماری های سوداوی مانند بواسیر، عرق النساء، سیاتیک، بیماری های مفصلی، بیماری های روانی مانند افسردگی، مالیخولیا و ترس می شود.

در روایات و احادیث، هیچ گاه از گوشت گاو تمجید نشده است. بلکه گوشت گاو را نکوهش و باعث بیماری و مرض برشمرده اند.

• شیر و چربی و شحم آن را نیکو، شفا و صحت شمرده اند.
• گوشت گوساله نسبت به گوشت گوسفند پیر، بهتر است. اما باز هم در مقایسه، جای بره را نمی گیرد.

شیر گاو برای بدن مفید است و باعث استحکام و تقویت بدن و استخوان سازی و تقویت دندان ها می شود به شرط آن که:

1. گاو به صورت طبیعی تغذیه کند و در حرکت باشد.
2. چربی و مواد آن از شیر جدا نشوند، زیرا وقتی چربی شیر از آن جدا شود، شیر به سمت سردی می رود و برای افراد سرمایی، مضر است.

• چربی و شحم گاو در روایات و احادیث و منابع طب سنتی از بهترین چربی های خوراکی محسوب می شوند تا جایی که معصوم می فرمایند: به هر اندازه از چربی گاو خوردی، به همان اندازه بیماری از بدنت دفع می شود.

تذکر

1. چربی و شحم گاو را اول خوب بشویید. مواد اضافی را از آن جدا کرده سپس آن را حرارت دهید تا ذوب شود. سپس آن را صاف کرده و در ظرف شیشه ای نگهدارید و برای انواع خورشت و سرخ کردنی ها از آن استفاده کنید. این روغن باید به صورت گرم استفاده شود، در غیر این صورت کمی در دهان می بندد.
2. بعضی افراد گمان می کنند گوشت گاو چون سودازا است پس خود گوشت گاو نیز سرد و خشک است. در حالی که این تفکر اشتباه است و در تمام منابع اصیل سنتی، گوشت گاو، گرم و خشک آمده و سودازا بودن آن به علت ایجاد خلط غلیظ و ثقیل و سودازا در بدن است.

گوشت شترمرغ

• گوشت شترمرغ، گرم و خشک است.
• مصرف زیاد آن برای گرم مزاجان، با توجه به اینکه هضم نهایی آن مشکل است خیلی خوب نیست.
• مصلح آن، سرکه است.
• گوشت شترمرغ برای افراد سرمایی مناسب است.
• روغن و پیه آن، خواص مختلف و بسیار مفیدی دارد از جمله: ضد درد، تقویت کننده، دافع فلجی و از بین برنده سودا و بلغم در اعضای بدن است.

گوشت بز

• گوشت بز، سرد و خشک است. برای افراد سرمایی و افرادی که دستگاه هاضمه ضعیف دارند خوب نیست.
• بهتر است گوشت بز زیاد مصرف نشود و در صورت مصرف با روغن کنجد زیاد یا به صورت مخلوط با آش های گرم و تر، مصرف شود.
• مصرف زیاد گوشت بز، باعث خشکی بدن و افزایش سودا می شود.

گوشت مرغ

• گوشت مرغ دارای طبع گرم و تر است.
• مرغ های ماشینی سرد و مولد بلغم هستند و برای افراد سرمایی مناسب نیست.
• از نظر غذایی و قوت تغذیه ای، گوشت مرغ محلی مغذی تر و مقوی تر است و گوشت مرغ ماشینی دارای کیفیت خوبی نیست. به خصوص که در فضای بسته و خوراک های صنعتی ای که به این حیوانات می دهند، گوشت آن مورد تایید طب سنتی نمی باشد.
• تزریق واکسن های دوره ای، خوراکی های تقویتی، آنتی بیوتیک ها و … که معمولا در پرورش این مرغ ها استفاده می شود، باعث عوارض جسمی در انسان می شود.

شما اگر بخواهید در یک محیط باز، یک مرغ یا یک خروس محلی را به دام بیندازید، تقریبا این عمل به علت چالاکی و آمادگی بدن مرغ و خروس محلی، غیرممکن یا سخت است. اما برای به دام انداختن یک مرغ ماشینی و صنعتی، یک کودک 5 ساله نیز کافی است. زیرا توان حرکتی، کنش و واکنش این مرغ های صنعتی بسیار ضعیف است. پس بر حسب قانون اثر متقابل بین آکل (خورنده) و ماکول (خورده شده)، اثرات جسمی و روحی این حیوان به ما منتقل می شود.

در روایات و احادیث مکررا از مصرف گوشت مرغ نهی شده است و فرموده اند: گوشت مرغ در میان پرندگان (بال دارها) مانند خوک در میان چهارپایان است.

• بهتر است مصرف گوشت مرغ، خصوصا برای افراد سرمایی کمتر و در صورت مصرف با مصلحات آن باشد.
• بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که هرگز بال مرغ های صنعتی را مصرف نکنید زیرا محل تزریق واکسن و هورمون و محل تجمع آن است.
• در صورتی که به مرغ های ماشینی برای رشد سریع تر، هورمون های خاصی تزریق می شود، مصرف این مرغ ها برای بدن بسیار خطرناک است و باعث به هم خوردگی تعادل هورمونی در انسان می شود.
• بلوغ جنسی زود هنگام، رشد بیش از حد بعضی از اندام ها مثل پستان ها در دختران نوجوان، رویش مو در صورت بانوان، بیماری هیرسوتیسم و بعضی عوارض دیگر می تواند از جمله مشکلات مذکور باشد.

گوشت خروس

• حرارت گوشت خروس از مرغ، کمتر است و متمایل به خنکی است.
• رطوبت گوشت خروس نیز از مرغ، کمتر است.
• خوردن سوپ جوجه خروس، برای افرادی که قوت بدنی کمی دارند، مطلوب است و سوپ آن برای افراد تب دار نیز مفید است.

تخم مرغ

تخم مرغ دارای دو قسمت است:

• سفیده آن سردتر
• زرده آن گرم تر است.
• زرده عسلی و نیم پز آن، دارای غذاییت بسیار خوبی است. مقوی مغز، نیروی جنسی و خون صالح است.
• مصرف زیاد تخم مرغ، باعث ایجاد بیمای های طحال می شود.
• سفیده تخم مرغ، به علت دیرهضمی، مولد خلط بلغم است.
• تخم مرغ باید به اعتدال مصرف شود. مصرف تخم مرغ های ماشینی و صنعتی، مورد تایید طب ایرانی اسلامی نیست.

گوشت بوقلمون

• گوشت بوقلمون، گرم و تر است و برای تغذیه انسان بسیار مفید است. کیفیت گوشت آن، برای انسان از شترمرغ، بز، گاو و مرغ بهتر است.
• در صورت نبودن گوشت گوسفند جوان یا بره، جایگزین خوبی برای آنان است.

گوشت اردک

• گوشت اردک، گرم و خشک است و اعتقاد بر آن است که اردک، گرم ترین گوشت را در میان پرندگان اهلی دارد.
• طبیعت اردک بر زیر و رو کردن لجن ها و به دست آوردن خوراک از آن است. از این رو، گوشت و تخم آن، کمی بوی خاصی می دهد که بعضی افراد به آن میلی ندارند. بعضی نیز مصرف گوشت و تخم اردک را از نظر داشتن خصیصه مذکور اردک، برای روح مناسب نمی دانند.
• گوشت آن کمی دیرهضم است، مصرف زیاد آن ایجاد خون غلیظ در بدن می کند. تخم اردک، غلیظ تر و دیرهضم تر، بدمزه تر و غذاییت آن کمتر از تخم مرغ است.
• بهتر است اردک را به شکل شکم پر و با سبزیجات و پیاز و روغن کنجد یا زیتون مصرف کنید.

گوشت غاز

• گوشت غاز، گرم وخشک است. حضرت علی(ع) در مورد تشابه گوشت ها می فرمایند: غاز همچون گاومیش است و مرغ مانند خوک.
• گوشت غاز خوشمزه تر از گوشت اردک است. بوی نامطبوعی ندارد.
• تخم غاز مقوی نیروی جنسی است و بوی نامطبوع تخم اردک را ندارد.

گوشت ماهی

• ماهی ها معمولا سرد و تر هستند. مصرف زیاد آن برای افراد سرمایی و دارای بیماری های سرد مغز و معده های سرد، مضر است. بهتر است به مقدار کم و با مصلح آن مصرف شود.
• مصرف ماهی برای افرادی که حرارت بدنشان بالا است، مفید است. ماهی کبابی روی آتش بهتر از سرخ کرده آن است.
• مصرف آب بعد از ماهی، بسیار مضر است. خوردن ماهی با تخم مرغ و گوشت حیوانات وحشی بسیار مضر عنوان شده است.
• روش شکم پر کردن ماهی ها با سبزیجات گرم و معطر نیز روش مناسبی برای مصرف آن است.
• در روایات آمده است بعد از مصرف ماهی، خرما خورده شود تا از عوارض ماهی و اثرات سرد آن پیشگیری شود.
• تخم ماهی، گرم است. تقویت کننده ی بدن و قوای جنسی بوده و برای افراد سرمایی مناسب است و مصرف زیاد آن برای افراد گرمایی خوب نیست.

در مقاله بعدی، ادامه این مطالب را بررسی خواهیم کرد.